1656 ýylda — Osman imperiýasynyň pese düşen döwri ynamly, talap ediji (строгий) beýik wezire (uly wezir, soltandan soňky adam) mätäç boldy. Ýöne Topgapy köşgünde ynamly emeldar galmandy. Köşk satgyn, ogry-parahorlardan dolupdy. Şu ýagdaýda soltan Mehmet IV beýik weziri daşardan gözlemegi ýüregne düwdi we tapdy. Ol 71 ýaşly Мехмед Кёпрюл'dy. Ol çagalykfa musulmanlar mekdebini gutaran. Dürli administratiw wezipelerde işläp, abraýy ýokarydy. Şonuň üçin bolsa gerek ony osmanlylaryň soltany beýik wezir wezipesine laýyk gördi.эди. У 17- аср охирида туғилган. Мехмед Кёпрюл'yň köşkdäki dönükler, parahorlardyr ogrularyň soňuna çykjakdygyna soltan ynanypdy. Ýöne Мехмед Кёпрюл bu wezipä bellenilmezinden öň öz şertlerini goýdy. Birinji şerti: onuň karary derňelmeli däl.
Ikinji şeri: emeldarlary onuň özi wezipä bellemäge we wezipeden boşatmaga, jezalamaga hukugy bolmaly.
Üçünji şerti: döwlet işlerine köşkdäkileriň hiç biri goşulmaly däl.

‌Soltan Мехмед Кёпрюл'yň ähli şertlerini kabul etdi. Mundan daşgary oňa goşmaça ygtyýarlyklary hem berdi. Şeýdibem täze wezir işe başlady.

Wezir gysga wagtyň içinde 50 000–60 000 adamyň başyny kesdirdi. Osman imperiýasyny parahor, ogry, dönüklerden bütünleý arassalady. Birnäçe şäherleri imperiýaň düzümine goşdy. Köpsanly gozgalaňçy otrýadlary derbi-dagyn etdi. Imperiýaň administrasiýasynda wezipe alyp-satarçylygynyň soňuna çykdy. 1661 ýyl 31 oktýabr güni Мехмед Кёпрюл Edirnede aradan çykdy.

Onsoňam esasy bellemeli zat, Mehmet paşşa bu zatlary bary-ýogy 5 ýylyň içinde etdi. Şu gysga wagtyň içinde imperiýaň duşmanlarynyň arasynda ganhor, rehimsiz wezir hökmünde meşhur boldy.





*Кёпрюл - türkmençe Köprül bolýamyka, ýa Köprülimi?

File engine/modules/thanks.php not found.