ONDAN-MUNDAN

Siziň ýurdyňyzda iki zat ösýän däldir: Koffýa hem Demokratiýa. Olary biz daşary ýurtdan getirýäris. Dagy nätjek? Bizde koffýa gögerenok-bolany!.. Bu ýerde oňa ne howa. Ne suw. Ne toprak, garaz hiç zat ýaramly däl. Şonuň üçinem biz oňa elimizi salgadyk. Demokratiýa gezek gelende bolsa welin, başgaça, biz şonyň ösmegi üçin burnymyz bilen ýer sürip, depämiz bilen daş döwmäge razy.

Taryh bolsa: “Ýüz ýyla golaý mundan öň siziň topragyňyza demokratiýanyň tohymy atyldy” diýip seslenýär. Biz şondan bärem, näme edýändir öýdýäňiz? Gygyrýas: “Biziň demokratiýamyzyň şinesi!.. Biziň ýaş demokratiýamyz!.. Bar güýjümizi edip ösdürmäge dyrjaşýarys, onyň bolsa göwni bir ýaly, şol şineligi. Ah eger-de biz şu derdimizi koffýa öndermäge gönükdüren bolsadyk, onda walla, biziň koffýamyz jeňňel bolyp giderdi. Başda kelle bilen pikir edilmelidi. Ýok beýle edilmedi. Ur tut demokratiýa ekilip ekip başlanyldy! Ine-de gerek bolsa netijesi! Beýle demokratiýa biziň nämämize gerek diýsene! Onsuz näme erbetmi? Hany sen koffýasyz ýaşajak bolyp görda? Ony hiç zat bilen çalşyp bolanok. Ýekeje pyýala koffýa içme, kelläň özüňki däl ýalydyr. Aýlanyp durandyr. A Demokratiýa? Ol boldam bir bolmadam, onsaň ol demokratiýa biziň nämämize derkar. Şeýlede ol bizde dolyp ýatyr. Mugut zat. Oňa pul tölejek aladaň ýok, şonuň üçinem nirä barsaň demokratiýanyň gürrüňi. A koffýa başga mesele? Üsti gyrlyşyk-özem puljagazyňy tölemeli. Ýaramaz ýeri, biz koffýa öwrenipdiris, biz onsyz oňyp bilemizok ahyry. Bize koffýanyň iň uly hünärmenleri hem diýse boljak. Haýsy koffýa ýaramaz, haýsy koffýa gowy, haýsy garyndyly, haýsy garyndysyz islän adamyňdan sora, jogabyňyň nagtdyr. Bize emeli koffýa sokjak bolýan haýyr-yhsançylaram tapyldy. Ilki arpa suwyny oýlap tapdylar- bolmady, soň nohut şerbetini-olam bolmady, indi noýba içgisinden gandyrjak bolýarlar, a biz olara: “Ýok sagja bolyň “ –diýdik. Hiç bir zatdan başymyz çykmasada, koffýany saýlamagy başarýarys. Ähli zady sokga sorýarys- ýöne emeli koffýany welin kes-kelläm- hiç mahal içemizok!... Egerde demokratiýadanam koffýadan baş çykaryşymyz ýaly baş çykarýan bolsadyk, onda......

 (Eziz Nesin) türk ýazyjysy

Maňa “mugallym” diýip ýüzlenseler akan, akýan, akjak suwlar durýar. Bugünler bärleri minus näçe bolansoň hakykatdanam doňdy şol suwlar. Elbetde käbiri. Temadan daşlaşmalyň, mugallymçylyk şeýle ajaýyp kär. Meselem kakam baý bolan bolsady mugallymçylykdan gaýtmazdym. Kelle agyryly, ýöne hezil. Munuň beýledigini gaýdanyňdan soň has gowy düşünýän ekeniň. 3 aý jogaby nämä degenok?!. Birem özüňi birzatdyryn öýtdürýär. Diňlenýäň, degişýäň, gülüşýäň, seniň bilen degişýärler, bu gezek gülüşeňok, hi-hi-hi. Çalaja-da bolsa birzatlara peýdaň degýändigini görmegiň özi ýeterlik. Okuwçylaryň tarapyndan söýülmek, bu tema girjegem däl. Sagat 9–6 arasy işde bolup, soňam günaşa kursa işlemäge gidýänimi eşiden öňki işdeşim, işlän mekdebimiň ‘hojalyk işleri boýunça orunbasary’ gysgaça zawhozy; “Näme willa zat aljak bolýaňmy? Pul diýibem özüňi köseme bular ýaly.” diýdi. Sözme söz däl, ýöne şuňa meňzeş sözlemdi. Wah men işden soň işe däl, dynç almaga gidýän.