Hiç haçan gark bolmaz öýdülýän kaşaň “Titanic” gämisi 1912-nji ýylda Garland we Wolff gämi abatlaýyş kärhanalarynda guruldy. Gäminiň gurluşygy üçin 11,300 adam 26 aýlap işledi. Ýöne käbir zatlar göz öňünde tutulyşy ýaly gitmedi we “Titanik” 2 sagat 40 minutda Demirgazyk Atlantikadaky aýsberge çakyşdy we çümdi. Gurlan ýyllarynda dünýädäki iň uly gämi bolupdy, bu rowaýatlar edilip aýdylyardy. Şol bir wagtyň özünde taryhdaky iň uly deňiz heläkçiligi “Titanik” gämisinde bolup geçdi. Şeýle-de bolsa, heniz ýüze çykmadyk köp syrly maglumatlary gizlenýär öýdülýär. “Titanik” gämisi barada gyzykly maglumatlaryň sanawyny taýýarladyk, eşidip gaty geň galarsyňyz. Gowy okaň!

1. Gäminiň kapitany barada takyk maglumat ýok


Gäminiň kapitany Edward Jon Smitiň “Titanik” ýaly ullakan gäminiň gark bolmagynda ýalňyşlygy barmy ýa-da ýokmy, “eger şeýel bolsady” sözleriň soňy kapitan E. Jon Smite barýar. Gäminiň gark bolmagyna kapitanyň geleňsizligi barada köp aýyplamalar bar bolsa-da, aslynda gäminiň gark bolmagyna täsir edip biljek köp wakalar bar. Beýleki tarapdan, gäminiň kapitanynyň nädip ölendigi belli däl. Halas bolanlar kapitanyň gämi batmazdan ozal bir çagany halas ediş gämilerine alyp, gämä gaýdyp gelip, otagynda ölendigini aýtdy. Käbir adamlaryň pikiriçe, soňky buýruga garaşýar we filminde görkezilişi ýaly Atlantik ummanynyň suwlarynda ýitirim bolýar. Käbir adamlaryň pikiriçe, kellesine ýarag goýup, özüni öldürdi.

2. “Titanic II” 2022-nji ýylda ekspedisiýa taýýarlanýar


“Titanic II” gämisi hem “Titanik” -iň asyl nusgasyna laýyklykda ýasaldy. Kompaniýanyň habaryna görä, täze gämi, Titanik ýaly Sauthempton porty bilen Nýu-Yorkorkuň arasynda gider. Emma “Titanic 2” dünýä syýahatyny hem eder. Bu äpet gäminiň uzynlygy 269 metr, 10 gat we iň täze tehnologiýa bilen enjamlaşdyrylar. Gämide dizel elektrik hereketlendirijisi bolmagy meýilleşdirilýär. 2435 ýolagçy we 825 kabinaly kuwwatly gäminiň bahasy 500 million dollar bolar diýlip çaklanylýar. Ilki bilen “Titanic 2” ideýasyny öňe süren Awstraliýaly telekeçi we syýasatçy Kleýw Palmer býudjet meselesi sebäpli taslamany derrew durmuşa geçirip bilmedi. Ýakynda taslama üçin düwme ýene basyldy. Janköýerleriň hemmesini bilesigelijilik we tolgunmalar gaplady.

3.Titanik heläkçiligi galyndylary 20 ýyldan ýok bolar


Atlantik ummanynda çümmek netijesinde halkara suwa çümmek topary “Titanigiň” galyndylaryna ýetdi. Gäminiň bakteriýalar tarapyndan ýok edilendigini gördüler. 107 ýaşyndaky gämide duzuň we bakteriýalaryň materiallary ýok edýändigi görünýärdi. Gözlegçileriň pikiriçe, gäminiň käbir kysymlarynyň ýagdaýy gowy, käbir bölekleri bolsa doly weýran boldy. Getirilen sebäpler duzly suw we demir iýýän bakteriýalardyr. Gämi iýýän bu bakteriýa “Titanik” -i ýatladýandygy üçin “Halomonas Titanicae” diýlip atlandyryldy. Alymlar heläkçiligiň ýakyn 20 ýylda doly böleklere bölünjekdigini aýdýarlar.

4. "Titanik” galyndylary ýokary bahadan satyldy


“Titanik” toparynyň kapitany Edward Jon Smitiň çilim gutusy Angliýanyň Liwerpul şäherinde ýapyk tenderde satyldy. “Titanik” -iň iň gymmatly tapyndylaryndan biri hasaplanýar. Kapitanyň ady we laurel agaçdan ýasalan çilim gutusy 40,000 dollara alyjy tapdy. 200 million dollara satylan göwher bilezik 1987-nji ýylda tapyldy. Göwher bilezigiň içinde 'Amy' diýilýärdi. Titanikde Amy atly diňe iki ýolagçy bardy, şonuň üçin göwher bilezik iki adyň birine degişlidir öýdülýär. Bu bilezik gämiden aýrylan iň gymmatly bölek hasaplanýar. Harabalygyň bolan ýerinde geçirilen gözleg wagtynda tötänleýin tapylan halas ediş eşigi. Ýelek gan we ýag bilen örtülendi. Ýolagçylardan biri deňze bökende gämiden düşdi öýdülýär. Bu halas ediş eşiginden başga-da, “Titanik” -den ýene 6 sany halas ediş eşigi galyp, ABŞ-nyň muzeýinde sergilenýär. Bu halas ediş eşigi 55 000 dollara satyldy.

5. Halas bolan adam gorkak diýip yglan edildi


“Titanik” heläkçiligi wagtynda heläkçiligi duýmadyk Masabumi ofiserleriň biri Hosonony oýardy, ýöne ýapon asly sebäpli Hosonony paluba alyp gitmediler we 3-nji synp ýolagçysydygyny çakladylar. Dürli dili sebäpli problemasyny düşündirip bilmedik Hosono birnäçe wagtlap aşakda galdy, ýöne hyzmatkäriň biperwaýlygy we bulam-bujarlygy sebäpli paluba çykmagy başardy. Ýolagçylaryň arasynda diri galan bu ýapon ýolagçysy, ýurduna gaýdyp baranda gorkak diýlip yglan edildi. Muňa derek Ýaponiýanyň metbugatynda bir çaganyň ýa-da aýal ýolagçynyň halas bolup biljekdigini aýdyp, masgara boldy. Köp ýyl bäri yza çekilen “Titanik” diri galan adam ýürek keselinden öldi. Gözlegçiler ölenden soň Masitan Hosononyň maşgalasyna iberen “Titanik” hatlaryny tapdy we ýolagçynyň bigünädigine düşündi we Ýaponiýanyň hökümeti Masabumi Hosono-dan ötünç sorady.

6. Şuňa meňzeş wakalar heläkçilikden öňki bir romanda bolup geçýär


"Futility" kitaby Morgan Robertsonyň 1898-nji ýylda ýazan romany. Gämi gark bolansoň, 1912-nji ýylda awtor kitabyň adyny “Titan Gämi heläkçiligi” diýip üýtgetdi. Kitapda Aýsbergiň urmagy netijesinde Demirgazyk Atlantik ummanynda gark bolan Titan atly umman gämisiniň wakasy gürrüň berilýär. Iň gyzykly ýeri, kitap 14 ýyl ozal ýazylypdy. Gämi uly, pikir edip bolmajak myş-myşlar we aprel aýynda gark bolanlaryň ikisi hem eşidýänleri geň galdyrýar. Ýeterlik halas ediş gämileriniň ýoklugy we çalt syýahat etmek hem şuňa meňzeş aýratynlyklar. Bu gyzykly maglumatlary eşidenimizde, “Titanik” baradaky maglumatlary sanawymyza goşduk, gaty geň galarsyňyz. Robertson geljege göz aýlady we adamlara duýduryş berdi. Haýran galanlar “Futility” kitabyny satyn alyp we okap bilerler.

7. Sazandalar abraýly ýagdaýda aradan çykdylar


Hemmelere täsir eden wakalaryň biri, şübhesiz, “Titanik” sazandalarydy. Gämi gark bolansoň, ýolagçylary köşeşdirdiler we dyknyşygyň we dawa-jenjeliň öňüni aldylar. Gämi batýança saz çaldylar. Wallace Hartli ýedi adamdan ybarat toparyna gaçmak üçin rugsat berdi, ýöne hiç kim ony ýeke goýmady. Gämi gark bolansoň, tutuş orkestr öldi. Sazandalaryň ýolagçylaryň keýpini ýokary derejede dowam etdirmegi olaryň mertebesini we edermenligini görkezýär. Gämide çalynýan aýdymlar barada takyk maglumat ýok, ýöne talaplarda "Nearer My God To Thee, A Night to Remember, Songe d’Automne (Dream of Autumn") ýaly aýdymlar bar.

8.Titanikde çalynýan meşhur skripka deňizden çykaryldy


Wallace Hartliniň batýarka çalan skripkasy ýitirildi öýdülýärdi, ýöne 2006-njy ýylda bir aýal ony üçekde tapdy. Gözlegçiler ýedi ýyllap synagdan soň, Hartliniň “Titanik” aşak gaçanda çalan meşhur “Nearer My God to Thee” böleginde ulanan hakyky skripkasydygyny kesgitlediler. Şeýle-de bolsa, skripka hususy eýesiniň elinde. Skripka 2013-nji ýylda Wiltshire geçirilen auksionda bary-ýogy 10 minutda 900 000 funt sterlinge satyldy. Gäminiň batmagy bilen 1,517 adam bilen ölen toparyň ýolbaşçysy Wallace Hartli tarapyndan çalynypdy. 300,000 funt sterling bahasy bardy. Skripka filmdäki bu sahna bilen dünýä belli boldy.

9. Titanikde ölenleri hiç kim bilenok


“Titanik” gämisindäki 2,208 adamdan 705 adam diri galdy. Gämidäkk ölenleriň resmi sany 1,503 bolsa-da, ýüzden gowrak näbelli jeset Täze Skotiýanyň Halifaks şäherindäki Fairview Lawn gonamçylygynda jaýlandy. Bu, köp adamyň galp atlar bilen syýahat edýändigini görkezýär. Dürli ýerlerden halas edilen jesetleri anyklamak mümkin däldi. 19 aýda diňe "näbelli oglan" lakamy bilen jaýlanan oglan Sidneý Lesli Gudwin 2008-nji ýylda giňişleýin DNK synaglaryndan we bütin dünýäde nesil şejeresi gözleginden soň ýüze çykaryldy. Birinji synp ýolagçylarynyň 60%, ikinji synp ýolagçylarynyň 45% we üçünji synp ýolagçylarynyň diňe dörtden bir bölegi diri galdy. Ýolagçylaryň köpüsi suwuň temperaturasy -2 ° C sebäpli öldi.

10. “Titanik” filmi gämiden has gymmatdy


“Titanik” hakda hakykatlar sanawymyzda, eşidip gaty geň galarsyňyz, filmi agzamadyk. 1997-nji ýylda surata düşürilen “Titanik” filmi şu güne çenli köpleriň ýüregini özüne çekdi. Bahasy 200 million dollar bolan “Titanik” 11 kategoriýada 11 Oskar gazandy, Ben-Huryň 1959-njy ýyldaky rekordyndan öňe geçdi. “Titanik” gämisini gurmak üçin 7,5 million dollar sarp edildi. Şeýlelik bilen “Titanik” filmi gämiden has gymmat düşdi. Jeýms Kameron rejisýorlyk eden bu filmde Leonardo Di Kaprio, Keýt Winslet we Billi Zane ýaly atlar bar. Ajaýyp film 2012-nji ýylyň 6-njy aprelinde 3D tehnologiýasy bilen teatrlarda gaýtadan goýberildi.