Wasiliý Grigoriýewiç Zaýtsew 1915-nji ýylyň 23-nji martynda Russiýa imperiýasynyň Orenburg oblastynyň Eleninka obasynda dünýä indi.
Awuçy nesline degişli bolan Wasiliý ýaraga erk etmäni atasy Andreý Alekseýewiçden öwrendi.
Goja söýgüli agtygyna towşan we sugun ýaly zyýansyz haýwanlary, aýy ýaly örän howply haýwanlary awlamak sungatyny yhlas bilen öwretdi.
Beýik Watançylyk urşunyň rowaýata öwrülen mergeni Wasiliý Zaýtsew gysga boýlydygy sebäpli ilki Stalingrad söweşinde kän ähmiýet bermediler. Emma bir gün özüne berilen ýönekeý ýaragda 2 nemisi tükgertdi. Gapdalyndaky esgerler haýran galdylar. Aralyk o diýen uzak bolmasada ýakyn däl. Ýönekeý ýarag bilen salymyny bermän urmak ussatlykdan nyşan.
Polk komandiriniň buýrugyny gazandy:
“ Zaýtsewiň öldüren ähli faşistleriňizi hasaplaň. - Iki sanysy bar. Hasabyňyzy olar bilen başlaň. ”
1942-nji ýylyň 21-nji oktýabrynda Wasilä optiki tüpeň berildi. Ahyrsoňy özüni mergen hökmünde görkezilip başlandy. Şondan soň ýigit her gün ajaýyp çykyşlar edýärdi - signalistlere, habarçylara, ok-däri daşaýanlara ýol arçaýan faşistleri öldürýärdi. Umuman 1942-nji ýylyň 10-njy noýabryndan 17-nji dekabry aralygynda 225 faşisti ýok etdi, şolaryň 11-si özi ýaly mergenler. Oňa Sowet Soýuzynyň Gahrymany diýen at berildi. Bir aýyň içinde uly netije. Uzak wagt şöweşen bolsa pidalarynyň sanyny 1000-den geçirdi diýip bilermenler çaklaýar. Ýöne oňa uzak söweşmek miýesser etmedi. Stalingrad söweşinden çykarlyp mergenleri taýýarlaýan harby okuwa tälim bermek üçin ugradyldy.
Zaýtsew sabyr-takatly, awuny howlukman çemesine getirip awlaýar. Mysal üçin öli adamlaryň arasynda ölen ýaly bolup uzak gün ýatyp bilýär. Mergenligem sungat. Edilýän herekler, aldow düzgünleri. Çala ýalňyşyň janyň bilen hoşlaşdygyň. Häzirki zaman mergenlik mekdebinde. Zaýtsewe degişli tilsimler ulanylýar.
Wasiti Zaýtsew faşistik komandany şeýle bir aladalandyrdy welin, Berlindäki mergen mekdebiniň müdiri maýor Koenig jany üçin Stalingrada iberildi. Käbir taryhçylar maýor Erwin Königiň (ýa-da Heinz Thorwald) barlygyny sorag astyna alýarlar.
Şeýlede Wasiliý Grigoriýewiç Zaýtsew taryhdaky iň güýçli mergenleriň sanawuna girýär.
2001-nji ýylda Golliwudyň “Derwezede duşman" atly filimi ekrana çykdy. Film tomaşaçylar tarapyndan gyzgyn garşy alyndy. Şondan soň Gahrymany dünýä tanady.
Wasiliý Zaýtsew parahatçylyk döwründe aýaly bilen duşuşdy. Kiýewde maşyn gurluşyk zawodyna ýolbaşçylyk etdi, şol ýerde partiýa işgäri Zinaida Sergeýewna bilen durmuş gurdy. Ol şol ýerde sekretar bolup işleýärdi. Günleriň birinde Stalingrad söweşijisi gyzy ofisine çagyrdy, kagyzlaryny berdi. Ol hasaba alyş bölüminiň başlygydy. Wasiliý Zaýtsew pikirlenmäge wagt bermän gol çekmegi talap etdi.
“Ine, men şeýdip Zaýtsewa boldum. Toý, ak köýnek, “Ajy!” -diýip, Zinaida Sergeýewna" Argument and Facts "gazetine beren interwýusynda aýtdy.
W.Zaýtsew örüni Kiýewde geçirdi. Ilki maşyn gurluşyk zawodyna, soň bolsa egin-eşik fabrigine ýolbaşçylyk etdi.
Wasiliý Zaýtsewiň gahrymançylykly terjimehaly 1991-nji ýylyň 15-nji dekabrynda tamamlandy. Ölümiň sebäbi gaty tebigy - mergen 76 ýyl ýaşady. Soňky arzuwlarynyň tersine, jeset Stalingradyň topragynda däl-de, Kiýewdäki Lukýanowskiý harby gonamçylygynda jaýlandy.
2011-nji ýylda mergeniň aýaly Zinaida Sergeýewna aradan çykdy. Kenotaf är-aýalyň suratlary bilen mazar daşyna öwrüldi.
Wasiliý Zaýtsewiň adyndaky gämi Dnieperiň ugrunda ýüzýär .
2014-nji ýylda mergeniň dogduk obasynda oňa ýadygärlik.
Petrozawodskde Wasiliý Zaýtsewiň adyndaky bir köçe bar.
Zvezda teleýaýlymy "Goşun rowaýatlary" seriýasynyň bir bölümini Zaýtsewiň işlerine bagyşlady.
Wasiliý Grigoriýewiç baradaky filmler diňe Golliwudda däl, eýsem Russiýada hem surata düşürildi. Ozerowyň “Stalingrad” (1989) hem “Ölüm perişdeleri” (1993) atly iki filimi.
Baýraklar
1942 (Oktýabr) - "Batyrlyk üçin" medal.
1942 (Dekabr) - Sowet Soýuzynyň Gahrymany ady, Altyn ýyldyz medaly we Leniniň ordeni.
1942, 1944 - Gyzyl baýdagyň ordeni.
1980 - "Wolgograd Gahryman şäheriniň hormatly raýaty" ady.
1985 - Watançylyk urşy ordeni, 1-nji dereje,
"Stalingrady goramak üçin" medal.
Medal "1941–1945-nji ýyllardaky Beýik Watançylyk Urşunda Germaniýadan üstün çykmak üçin"
Niversaryubileý medaly “Batyr iş üçin. Wladimir Iliç Leniniň doglan gününiň 100 ýyllygy mynasybetli "
"1941–1945-nji ýyllardaky Beýik Watançylyk Urşunda ýigrimi ýyl ýeňiş" medaly.
"1941–1945-nji ýyllardaky Beýik Watançylyk Urşunda otuz ýyl ýeňiş" medaly.
"1941–1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk Urşunda kyrk ýyl ýeňiş".
"Sowet goşunynyň we deňiz güýçleriniň 30 ýyllygy" ýubileý medaly.
Wasiliý Zaýtsewiň Stalingrad söweşinde ulanan snaýper tüpeňi, häzirki wagtda şol ýerde muzeýde saklanýar.
Internet maglumatlary esasynda taýýarlandy.
Wasiliý Zaýtsew
Täzelikler,
Goklors
tarapyndan
8-11-2023, 01:14