Internetiñ gysgaça taryhy
Internetiň taryhy XX asyryň 50-nji ýyllarynyň ahyrynda, ýagny 1957-nji ýylda SSSR-de ilkinji emeli hemra uçurylandan soň başlandy. Sowuk uruş möwsüminde Sowet Soýuzynyň kosmos giňişligini ele geçirmegi ABŞ üçin çynlakaý howp döretdi.
Iň soňky gorag ulgamlarynyň ösüş depginini çaltlaşdyrmak zerur boldy.
Bu maksat bilen, 1957-nji ýylda Goranmak üçin ösen gözleg taslamalary gullugy (ARPA) döredildi. Bu gurama, telefon liniýalaryny ulanyp dürli ýerlerde ýerleşýän kompýuterleri birikdirip bolarmy diýen sorag bilen gyzyklandy. Olaryň maksady ýadro konfliktinde işlemäge ukyply maglumat geçiriş ulgamyny guramakdy. 1969-njy ýylyň ýanwar aýynda ilkinji gezek ABŞ-nyň dürli künjeklerinde 4 kompýuter baglanyşdyrýan ulgam işe girizildi. Bir ýyldan soň eýýäm ARPAnet atly täze maglumat tory işe başlady.
Her ýyl ARPAnet ösdi,harby we klassifikasiýa ulgamyndan dürli guramalara has elýeterli boldy.
1973-nji ýylda bu ulgam halkara derejesine çykdy.
1983-nji ýylda "TCP / IP" atly täze ARPAnet giriş mehanizmi girizildi. Bu teswirnama, telefon liniýasyny ulanyp, internete birikmegi aňsatlaşdyrdy.
1980-nji ýyllaryň ahyrynda ulgam gizlinlikden köpçülige geçip barýarka, harbylaryň sabyrlylygy gutardy. Şol sebäpden, MILNet atly zerurlyklary üçin setden aýryldy.
90-njy ýyllaryň ahyrynda diňe bir teksti däl, eýsem grafiki maglumatlary we multimediýany hem tor arkaly geçirmek mümkin boldy.
Internete birikdirilen ilkinji rus torlaryndan biri 1990-njy ýylda Russiýanyň "Kurçatow instituty" esasynda döredilen Relcom tory (Relcom) boldy. Toruň döredilmegine Demos kooperatiwiniň (häzirki Demos-Internet kompaniýasy) hünärmenleri gatnaşdy.Ofylyň ahyryna çenli 30 gurama internete birikdirildi. 1991-nji ýylda Relcom kompýuter ulgamynda ilkinji habarlar (elektron konferensiýa) serweri peýda boldy. Tizara Russiýanyň köp iri şäherlerini (Ekaterinburg, Barnaul we ş.m.), şeýle hem GDA we Baltika ýurtlarynyň käbirini birleşdirdi.
Häzirki wagtda internet, aşa çalt hemra maglumat magistrallaryndan başlap, telefon liniýalaryna çenli dürli kanallary ulanyp, biri-birine birikdirilen millionlarça kompýuterden durýar.
Iň soňky gorag ulgamlarynyň ösüş depginini çaltlaşdyrmak zerur boldy.
Bu maksat bilen, 1957-nji ýylda Goranmak üçin ösen gözleg taslamalary gullugy (ARPA) döredildi. Bu gurama, telefon liniýalaryny ulanyp dürli ýerlerde ýerleşýän kompýuterleri birikdirip bolarmy diýen sorag bilen gyzyklandy. Olaryň maksady ýadro konfliktinde işlemäge ukyply maglumat geçiriş ulgamyny guramakdy. 1969-njy ýylyň ýanwar aýynda ilkinji gezek ABŞ-nyň dürli künjeklerinde 4 kompýuter baglanyşdyrýan ulgam işe girizildi. Bir ýyldan soň eýýäm ARPAnet atly täze maglumat tory işe başlady.
Her ýyl ARPAnet ösdi,harby we klassifikasiýa ulgamyndan dürli guramalara has elýeterli boldy.
1973-nji ýylda bu ulgam halkara derejesine çykdy.
1983-nji ýylda "TCP / IP" atly täze ARPAnet giriş mehanizmi girizildi. Bu teswirnama, telefon liniýasyny ulanyp, internete birikmegi aňsatlaşdyrdy.
1980-nji ýyllaryň ahyrynda ulgam gizlinlikden köpçülige geçip barýarka, harbylaryň sabyrlylygy gutardy. Şol sebäpden, MILNet atly zerurlyklary üçin setden aýryldy.
90-njy ýyllaryň ahyrynda diňe bir teksti däl, eýsem grafiki maglumatlary we multimediýany hem tor arkaly geçirmek mümkin boldy.
Internete birikdirilen ilkinji rus torlaryndan biri 1990-njy ýylda Russiýanyň "Kurçatow instituty" esasynda döredilen Relcom tory (Relcom) boldy. Toruň döredilmegine Demos kooperatiwiniň (häzirki Demos-Internet kompaniýasy) hünärmenleri gatnaşdy.Ofylyň ahyryna çenli 30 gurama internete birikdirildi. 1991-nji ýylda Relcom kompýuter ulgamynda ilkinji habarlar (elektron konferensiýa) serweri peýda boldy. Tizara Russiýanyň köp iri şäherlerini (Ekaterinburg, Barnaul we ş.m.), şeýle hem GDA we Baltika ýurtlarynyň käbirini birleşdirdi.
Häzirki wagtda internet, aşa çalt hemra maglumat magistrallaryndan başlap, telefon liniýalaryna çenli dürli kanallary ulanyp, biri-birine birikdirilen millionlarça kompýuterden durýar.
2 комментария